Gün geçmiyor ki bir kadın cinayete kurban gitmesin. Gün geçmiyor ki kimilerinin annesi, kimilerinin kızı, kimilerinin eşi, biricik göz ağrısı kadına yönelik şiddet mağduru olmasın. Evet sevgili okurlarımız bu yazımızda ayaklarının altına cennet yerleştirilen kadınlarımıza karşı işlenen şiddet ve bu şiddetin onların psikolojisine etkilerini ele alacağız.
Kadına Yönelik Şiddet Ne Demektir?
Kamusal ve özel alanda gerçekleşen, kadınların cinsiyetleri nedeniyle maruz kaldıkları fiziksel, cinsel, duygusal zarar görmesiyle sonuçlanan ya da sonuçlanması olası her türlü cinsiyet temelli şiddet eylemi ve bu eylemin yapılacağına ilişkin tehdit ya da zorlama ve keyfi olarak özgürlüğün kısıtlanması kadına yönelik şiddettir.
Bu insan hakları ihlaline dünyanın pek çok yerinde rastlamak mümkün. Kimi toplumlarda bu azap doğumla hatta ve hatta doğmadan önce başlıyor. Kimi cahil babalar, doğacak olan evlatlarının kız olduğunu öğrendiğinde kara kara düşünmeye başlıyor. Zannediyor ki aile içinde küçük düşecek. Halbuki bu cahil bilmez ki kendisini doğuran ana da bir zamanlar dedesinin kızıydı. Bre cahil! O evladın değil, asıl sen ve senin gibilerin kap kara zihni küçücük. Fakat sen bunun farkında değilsin.
Namuslarını kirletecekleri korkusuyla veya zaten evlenip gidecek kendisine fayda sağlamayacak diye kız çocuklarını okula göndermeyen cahiller de var. Bu gibi sapkın düşünceli insanlar kendi dünyalarındaki sapıklığını kız çocuğunun önüne taş koyarak dışarı yansıtır. Sonra da eşini hastaneye götürdüğünde “Kadın doktor yok mu?” der. Sırf para için çocuk yaşta kızını zorla evlendiren mi dersin, erkek çocuk doğurmadığı için eşini aşağılayan mı dersin, ne ararsan var. Erkek evlat doğuramadı diye eşine etmediği eziyeti bırakmayan koca da ayrı bir vaka. Bir insan kendi biyolojik yapısından bu kadar mı bir haber olur? Taşıdığı kromozomların hiç mi farkına varmaz. Ya arkadaş erkek evlat bir yücelikse, “ki asla öyle bir şey olamaz, her evlat eşit derecede kıymetlidir” o zaman bu yüce genler sende demek ki yokmuş. İlla ki eziyet edeceksen git kendine eziyet et.
Ah sevgili dostlar! Hangi birinden söz edelim. Bu kadınların çektiğinin hepsi ayrı bir dert. Ev hanımı olur, kıymetini bilinmezler. İş hayatına atılayım der sırf kadın olduğu için en alt kademeden göreve başlar. Sokağa çıkar sapık gözlerin saldırısına uğrar. Kısacası daha burada belirtmediğimiz belki de yüzlerce kadına yönelik şiddet var. Hepsini yazsak satırlar, sayfalar yetmez. Siz konuyu anladınız.
Kadına Yönelik Şiddetin Nedenleri
Kadına yönelik şiddetin nedenlerini keskin bir şekilde şudur diyerek çözüm bulamıyoruz maalesef. Bir çok nedeni var. Bu nedenleri kısaca sıralayacak olursak;
- Toplumsal ve Kültürel Faktörler: Bazı ataerkil toplumlarda aile içerisinde kadınlara daha düşük değer veriliyor. Bu toplumlarda cinsiyetler arası eşitsizlik had safhada oluyor.
- Eğitim Eksikliği: Eğitimsiz bireylerde şiddet gayet doğal karşılanıyor. Bu bireyler henüz tam anlamıyla evrimlerini tamlayamadığı için insan olma şerefine kavuşmuş sayılmazlar. Bu canlılar insan gibi görünür ancak biraz kızdırırsanız içindeki gerçek yaratık ortaya çıkacaktır.
- Ekonomik Nedenler: Daha kendine bile bakmaktan aciz bazı insanlar, duygularının esiri olarak yuva kurmanın heyecanıyla bir araya geliyor. Ancak cicim ayları geçip hayatın zorluklarıyla yüzleşince duyguların pek önemi kalmayabiliyor. Geçim sıkıntısı, işsizlik gibi nedenlerle bunalan zayıf kişilikli insanlar rahatlamanı yolunu kadına şiddette bulabiliyor.
- Zararlı Madde Bağımlılığı: Her gün alkolü sünger gibi tüketen biri alkollüyken kendini yenilmez görüyor. Bunu kanıtlamak için de yakınındaki en zayıf gördüğü kişiye yani kadına saldırmaya başlar. Uyuşturucu bağımlısı biri aradığı maddeyi bulamayınca en yakınındaki kadına zarar vererek aradığını bulmaya çalışıyor.
- Psikolojik Faktörler: Çocukluk çağında çok şiddete maruz kalan biri yetişkinliğe erişince eğitimsizliğin de verdiği öz güvenle zamanında çektiği acıları ailesine, eşine çocuklarına da eziyet ederek aktarmayı marifet saymaktadır.
Bunların dışında evlilikte, uyumsuzluk, eşitsizliği körükleyen politikalar, yüksek suç işleme oranına ulaşmış suç makineleri, şiddet içeren dizi yada film içeriklerindeki artış gibi nedenler de kadına yönelik şiddet vakalarında artışa neden olmaktadır.
Kadına Yönelik Şiddet Türleri
Kadın şiddeti kendini çok farklı şekillerde ortaya çıkarır. Şimdi bunların belli başlı en çok görülenlerini ele alalım.
- Duygusal Şiddet: Bu şiddet türü genellikle eş ya da birlikte olunan erkek tarafından kadına yönelik hakaret, küfür, başkalarının yanında aşağılama, küçük düşürme, korkutma, kadının sevdiklerine zarar vermekle tehdit etme gibi duygusal baskı şeklinde uygulanır. Bu tür hareketlerle kadının ruh sağlığını bozarak kadına hayatını zehir etmeyi amaçlarlar.
- Fiziksel Şiddet: Kadına karşı uygulanan her türlü yaralama, dövme, itme, tokatlama, kaba kuvvet kullanarak onun sürekli tartaklanması gibi zarar vermek için fiziksel temas kullanılarak yapılan her eylem fiziksel şiddet içerir.
- Cinsel Şiddet: Kadının rızası olmadan cinsel ilişkiye zorlamak, cinsel taciz, tecavüz gibi eylemler cinsel şiddet unsurudur.
- Ekonomik Şiddet: Bazı insafsızlar ne kadını çalıştırmaz, ne de para vermez. Hatta daha da ileri giderek elindeki üç kuruşa göz diker ve el koyar. Bu durumdaki bayanlar ekonomik olarak kısıtlanır ve çaresiz bırakılır.
Dijital Şiddet: İnternet ve sosyal medya üzerinden taciz etmeler, tehdit etmeler, kadının haberi olmadan izinsiz paylaşımlar yapılması ve buna benzer dijital den yapılan her türlü eylem de şiddet kapsamındadır.
Şiddete Maruz Kalan Kadınlarda Ruh Sağlığı
Kadına yönelik şiddet, kadınların hayatını tehdit eden önemli bir halk sağlığı problemi olması ile birlikte kadınların ruhsal açıdan da önemli zedelenmeler yaşamasına neden olur. Şiddet mağduru kadınlar yüksek oranda duygusal stres, kendine zarar verme düşünceleri veya değersizlik hisleri çoğalır.
Şiddete maruz kalan kişilerde suçluluk, yalnızlık, korku, çaresizlik, kendine güvensizlik, gerginlik ve huzursuzluk gibi duygular meydana gelir. Akut stres bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu, alkol ve madde bağımlılığı ile depresyon gibi bir çok psikiyatrik rahatsızlığın görülme olasılığı artmaktadır.
Şiddet Döngüsünü Kırmak Neden Önemli?
Şiddet kişilerin yaşam tarzına, yaşına ve tutumuna bağlı olarak ilişkilerde farklı şekillerde kendini gösterir. Bazen şiddet o kadar küçük başlayabilir ki bunu şiddet olarak tanımlamak bile zordur.
Örneğin şiddet, lakap takmak, ekonomik olarak kısıtlamak veya diğer insan ilişkilerinden soyutlanmak şeklinde başlayabilir. Sürdürülmesini veya tırmanmasını önlemek için şiddet döngüsünü zamanında kırmak önemlidir. Az da olsa hiçbir şiddet kabul edilmemeli veya hoş görülmemelidir.
Şiddete Maruz Kalan Kadınların İzlemesi Gereken Yollar Nelerdir?
Şiddete maruz kalındığında valilik, polis merkezleri, Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM), Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlükleri ve Sağlık Hizmetleri Birimlerine başvurulabilir. Alo 183 Sosyal Destek Hattı ve 112 Acil Çağrı merkezleri aranabilir.
Ayrıca Kadın Destek Sistemi (KADES) Şiddet İhbarı için bir mobil uygulama olarak kadınlara destek sunar. Bu uygulamayı nasıl kullanacağınızı bilmiyorsanız, çevrenizdeki en yakın polis merkezinden bilgi almayı ihmal etmeyin.
Bunları Unutmayın!…
- Şiddete maruz kalan hiçbir kadın yalnız değildir. Size inanacak, yardım edecek kişi ve kurumlar var.
- Şiddete uğradığınız takdirde haklarınızın ve seçeneklerinizin neler olduğunu, profesyonel kuruluşlardan mutlaka öğrenin.
- Şiddet kadının değil, şiddeti uygulayanın suçu ve sorumluluğudur.
- Hiç kimse hiçbir zaman şiddete uğramayı hak etmez.
- Kişisel güvenlik ve şiddetten bağımsız yaşam, temel bir insan hakkıdır.
Zaman ayırdığınız için teşekkürler. Kadına karşı uygulanan her türlü şiddetin insanlık suçu olduğunu unutmayın.
Bilge Baykuş Ekibi
